De rode vuurtoren van Schiermonnikoog
11.5K04
Nederland

Naar de Waddeneilanden: even weg van alles op Schiermonnikoog

Wandelen langs lange brede stranden, fietsen door de duinen, zeehondjes groeten en na alle buitenlucht gezellig genieten in een knus eethuisje. Schiermonnikoog is het kleinste van de vijf bewoonde Nederlandse Waddeneilanden en een pareltje voor wie van rust en natuur houdt en graag even weg wil zijn van alles. Ik mocht er tijdens het najaar even gaan uitwaaien en ontdekte hoe dit kleine eilandje ook tijdens de herfst (en zelfs regenweer) de moeite van een bezoekje waard is.

De fantasie: ik zag mezelf al kuieren over uitgestrekte stranden, genietend van de gezonde zeelucht en de prachtige natuur en natuurlijk zou ik in sereen over de wijdse Waddenzee staren, heel erg Instagramwaardig. En zeehondjes zou ik uiteraard ook zien, in de vrije natuur, zoals het hoort.

De werkelijkheid: tijdens ons weekendje Waddeneilanden kletterde de regen onafgebroken en heb ik de Wadden alleen maar aanschouwd in een waas van regen en mist. Een zeehond zag ik enkel op foto. Ook heb ik behoorlijk wat gevloekt toen die geplande fietstocht in de gietende regen (genre: zondvloed) toch doorging (alsof ik met fiets en al onder de douche stond). Trouwens, die fiets; een loodzwaar en basic oerhollands model met terugtrapremmen, het was zwoegen om die golvende duinpaadjes te tackelen (dat mijn conditie ook dramatisch slecht is, laten we hier even buiten beschouwing).

Geef toe: regen op reis is gewoon kut. Maar even voor alle duidelijkheid: op de Waddeneilanden regent het net minder en schijnt de zon meer dan in de rest van Nederland. Dat komt omdat de gematigde werking van de zee hier groter is dan op het vasteland. Wij hadden gewoon dikke pech, kan gebeuren. Of het verblijf op de Waddeneilanden daardoor ook een tegenvaller was? Verre van en integendeel zelfs. Ook bij slecht weer voel je op Schiermonnikoog immers die speciale sfeer, de rust en het zalige gevoel even weg te zijn van de rest van de wereld. Alleen al daarvoor moet een mens naar Schiermonnikoog.

Verder waren er zoveel mooie momenten die deze trip heel erg mooi en bijzonder maakten. Zo heb ik enorm genoten van het fijne gezelschap waarmee ik op pad was, van de vele (grappige) verhalen over het eiland en haar bewoners, van het deugddoende likeurtje waarmee de gids ons trakteerde tijdens de fietstocht, van de gastvrije ontvangst en van het gezellig – en helemaal opgedroogd – zitten keuvelen bij de haardvuur van ons hotel. Schiermonnikoog blijkt ook tijdens het najaar een toppertje. En dit is wat er er allemaal gezien en beleefd hebben:

Het dorp ontdekken met een eilander

Het eiland Schiermonnikoog is met 199,1 vierkante kilometer echt piepklein en er is maar één dorp, dat gemakshalve ook Schiermonnikoog heet. Er wonen nog geen 950 mensen.  De eilanders kennen elkaar natuurlijk door en door; in zo’n kleine gemeenschap is het moeilijk een onbekende te blijven.
 
Het dorp Schiermonnikoog is het meest noordelijk gelegen dorp van Nederland. De eilanders noemen het ook van Oosterburen. Ooit was er nog een ander dorp; Westerburen. dat dorp is in 1760 door de zee opgeslorpt, de bewoners ervan waren al in 1720 naar Oosterburen verhuisd.

Over haar bijzondere bewoners en de – ludieke – geschiedenis van het eiland, leerden wij alles tijdens een dorpswandeling met eilander Sytze Schut. Sutze vertelde ons niet alleen de korte geschiedenis van het land, maar verklapte ook met veel liefde leuke anekdotes over de grote en kleine kantjes van de eilanders. Niet de grote data en gewichtige gebeurtenissen dus, maar guitige verhalen over ondeugende eilanders die grappen uithalen, hebberige strandjutters, sluwe stropers die de locale politieagent te vlug af zijn en wilde dronkenmansavonturen die beter verborgen blijven.

Tijdens de rondleiding valt ook de aparte constructie van het dorp op. Zo zijn alle straten (ze noemen ze daar ‘streken’) parallel in oost-westelijke richting gebouwd, omdat de wind er zo minder vrij spel heeft. Het resultaat is een knus dorp met mooie lanen. Tip: het oudste eilander huis van Schiermonnikoog is Huis Marten, te vinden aan de Middenstreek nummer 60. Het werd gebouwd in 1721.

Wandelen en fietsen in ‘de meest prachtige plaats van Nederland’

Een aantal jaren geleden ging Schiermonnikoog lopen met de titel ‘meest prachtige plaats van Nederland’ (gekozen door de Nederlandse bevolking tijdens een nationale tv-show). Met zo’n titel verwacht je natuurlijk wel iets bijzonders en dat is het ook; het eiland geniet de status van Nationaal Park en haar stranden behoren tot de breedste van Europa. Schiermonnikoog staat ook bekend als vogeleiland; de wadden zijn een voedselgebied voor honderduizenden vogels die hier graag komen uitrusten of broeden.

Dat je hier flink kunt wandelen, hoeft dan ook niet te verbazen; stevig stappen kan volop in de duinen, op het strand en wad en in het bos en polder. Wandelpaden genoeg en voor de liefhebbers: het eiland heeft de maand november uitgeroepen als Wandelmaand, noteer het maar voor volgend jaar.

Wie het eiland wil bezoeken, moet de wagen achterlaten op vaste wal en de boot nemen; Schiermonnikoog is een autoluw eiland waardoor je alleen eilanders zelf met een wagen zal zien rondtuffen. Een fiets huren is een prima optie om je te verplaatsen, en fietsverhuringen zijn er zat op Schiermonnikoog.

Maar wij gingen dus niet wandelen, wel fietsen. Omdat het hier om een nationaal park gaat, worden er zo weinig mogelijk gekleurde bordjes in de natuur gezet. En fietsroute op papier kun je kopen bij het VVV Schermonnikoog, een aantal kun je gratis downloaden via de site. Maar eigenlijk heb je niet echt een routebeschrijving nodig: het eiland is maar 4 bij 16 kilometer groot, en de route wijst zichzelf uit. Je vindt er ongeveer 30 kilometer aan fietspaden en dat lijkt niet zoveel maar onderweg las je wel flink wat stops in, al was het maar om even het uitzicht te bewonderen. Wij trapten langs een aantal bezienswaardigheden in het dorp en de duinen en waren daar toch wel even zoet mee.

Van vuurtoren tot de bank van Banck

Zowel tijdens onze rondleiding door het dorp als tijdens het fietsen lagen er dus een aantal bezienswaardigheden op onze weg. Sommige hoog en droog (nou ja) zoals de vuurtoren, andere temidden het dorpscentrum en nog andere een beetje weggedoken in de duinen.

De rode vuurtoren, Schiermonnikoog
  • De rode vuurtoren. Schiermonikoog heeft twee vuurtorens; een witte die niet meer in gebruik is en vroeger nog als watertoren gebruikt werd, en een rode die wel nog in functie is, 37 meter telt en 24 uur per dag bemand wordt.
  • De Bank van Banck. Even uitleggen: van 1859 tot 1878 was het eiland eigendom van John E. Banck. Ter bescherming van het eiland liet hij een dijk aanleggen en nu staat er op zijn favoriete plek op de dijk een stenen bank, de bank van Banck dus.
  • Het bunkermuseum Schlei. Het bunkermuseum kun je vinden als je het fietspad Scheepstrapad volgt. Tijdens de tweede Wereldoorlog was dit een Duits communicatiecentrum, vandaag is het een museum over de geschiedenis van de oorlog op het eiland.
  • De bunker Wasserman. Een bunker uit WOII die onderdeel vormde van de beruchte Atlantikwal. De Wassermann werd ingericht als uitkijkpost, vanaf de bunker loopt een voetpad naar de oorlogs- en drenkelingenbegraafplaats Vredenhof.
  • De walviskaak. Te vinden temidden het dorpscentrum. Het gaat om een onderkaak van een 32-meter lange Blauwe Vinvis die in 1950 vanuit de Zuidelijke IJszee meegenomen werd. Het ding weegt 1.500 kilo.
Schiermonnikoog heeft zijn naam te danken aan de monniken die er tijdens de Middeleeuwen woonden. De monniken dijkten er het eiland in om er landbouw te kunnen bedrijven en droegen grijze pijen, en zo ontstond de naam van het eiland: ‘schier’ betekent grijs, en ‘oog’ is hetzelfde als ‘eiland’. Schiermonnikoog betekent dus ‘eiland van de grijze monniken’. De eilanders noemen hun eiland ook wel een Lythe Pole, wat ‘Klein Eiland’ wil zeggen, of kortweg Schier.
  • Het standbeeld De Schiere Monnik. In het dorpscentrum. Het beeld werd gemaakt door Martin van Waning en herinnert aan de Monniken er die tijdens de Middeleeuwen een klooster hadden. De laatste broeder verliet het eiland in 1580, maar ondertussen zijn er opnieuw een aantal cisterciënzers monniken op Schiermonnikoog komen wonen. Overigens woont maar een deel van deze kleine gemeenschap ‘trappisten’ op Schiermonnikoog, een ander deel in het moederhuis in het Belgische Westmalle, in afwachting van de bouw van hun nieuwe klooster.

Over eten en drinken en zo

Aangezien rust en natuur hier voorop staan, kan je op Schiermonnikoog geen druk uitgaansleven verwachten natuurlijk. Wel is er een gemoedelijk dorpscentrum met tal van restaurantjes en cafés waar je een gezellige avond kunt beleven.

Een koffie in hotel Van Der Werff kost amper 80 cent.

Wij bezochten volgende adresjes:

  • Hotel Van Der Werff. Het oudste hotel op het eiland. Het gebouw stond er al in 1726, was eerst een postkantoor en wachtlokaal voor de veerboot en later een hotel. Het werd uiteindelijk door de voormalige veldwachter Sake van der Werff in 1913 gekocht. Dankzij zijn sluw talent voor zakendoen gaf hij het toerisme op Schiermonnikoog een extra boost. Vandaag heet het hotel nog steeds Van Der Werff, en het lijkt alsof de tijd er is blijven stil staan. Alles is er bij het oude gebleven en de sfeer is overduidelijk nostalgisch. De prijs van de koffie zal je budget ook geen pijn doen: 80 cent!
  • Restaurant de Tjattel. Charmant eethuisje waar we vlees- en garnaalkroketten met brood en heerlijk mosterdsoep geserveerd kregen. Nu dacht ik altijd dat Nederlanders een beetje gek waren om een broodje kroket als volwaardige maaltijd te serveren, maar eerlijk: het smaakte enorm en de soep was een echte aanrader. Bij het restaurant hoort ook een hotel.
  • Hotel DuinzichtSuperknus familiehotel met restaurant. Het hotel is vlak bij het strand gelegen (op 10 minuten wandelen) en toch heel dicht bij het centrum van het dorp. Sommige kamers zijn gerenoveerd, andere nog niet. Ik sliep in een ‘oudere’ kamer en vond deze net heel erg charmant. Alles was piekfijn in orde en kraaknet én ik had een terras met zicht op de witte vuurtoren. Het restaurant van het hotel is overigens ook een aanrader: authentiek, erg lekker en een heel erg vriendelijke bediening. Na het eten kun je nog wat gezellig in de zeteltjes aan de open haard blijven plakken.

Reizen naar Schiermonnikoog

De Waddeneilanden bestaan uit ongeveer 50 kleine eilanden die zich als een ketting uitstrekken over de Waddenzee ter hoogte van Nederland, Duitsland en Denemarken. De eerste vijf eilanden zijn Nederlands: Texel, Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog, elk met hun eigen karakter. Schiermonnikoog is het kleinste bewoonde eiland van de vijf.

Schiermonnikoog is autoluw en je moet je auto dus achterlaten op het vaste land. Wij deden dat op de parking bij Scheepspark in Lauwersoog (5 euro per dag), op wandelafstand van de veerhaven in Lauwersoog (op de grens va Friesland en Groningen).

De veerdienst Wagenborg vaart vijfmaal per dag en de overtocht duurt ongeveer 45 minuten. Een kaartje voor een volwassen persoon kost 12,95 euro (buiten seizoen) of 15,20 euro (zomer) + 1,73 euro toeristenbelasting. Je mag ook een hond meenemen en daar betaal je 5,60 en 6,75 euro voor. Aan boord kun je koffie en versnaperingen krijgen. Hier kun je alle info vinden. De veerdam van Schiermonnikoog ligt op 5 kilometer van het dorp. Wil je vlugger op je bestemming geraken, dan zijn er ook watertaxi’s beschikbaar, op een kwartiertje ben je al ter plekke. Op het eiland staan er taxi’s en bussen klaar om je naar je hotel of huisje te brengen.

Leave a Comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

There are no posts to show right now.